Podlasie – Ruiny kościoła św. Antoniego w Jałówce

• 

O ruinach kościoła św. Antoniego w Jałówce dowiedziałam się od jednej z moich obserwatorek na Instagramie. Joasia napisała do mnie o tym miejscu, a że mieliśmy trochę czasu, postanowiliśmy tam podjechać. Podlasie to wyjątkowe miejsce na mapie Polski, a ruiny kościoła św. Antoniego w Jałówce są zabytkiem, który warto zobaczyć. Historia kościoła św. Antoniego w Jałówce jest niezwykle skomplikowana. Mieszkańcy długo walczyli o jego budowę, by ostatecznie stracić go w czasie II wojny światowej.

A na moim blogu znajdziecie inne wpisy z Podlasia:

• Najpiękniejsze cerkwie Podlasia
• Tatarskie meczety w Kruszynianach i Bohonikach
• Kraina Otwartych Okiennic – co warto zobaczyć?
• Zwiedzanie Skitu Odrynki

Gdzie znajdziemy ruiny kościoła św. Antoniego w Jałówce?

Kościół w Jałówce znajduje się na Podlasiu bardzo blisko granicy z Białorusią. W okolicy kościoła znajduje się stary cmentarz parafialny.

Burzliwa historia kościoła św. Antoniego w Jałówce na Podlasiu:

• 

• 

XV wiek – na terenie Jałówki istniał zarówno kościół katolicki, jak i prawosławna cerkiew. Drewniany kościół katolicki pw. Nawiedzenia Matki Bożej został ufundowany przez królową Bonę.

1859 r. – rozpoczęto przebudowę drewnianego kościoła w kościół murowany.

1863 r. – wstrzymanie przebudowy w wyniku wybuchu Powstania Styczniowego, udział mieszkańców Jałówki w Powstaniu.

1864 r. – w wyniku udziału mieszkańców w walkach powstańczych, uwięziono i zabito proboszcza kościoła katolickiego. W wyniku represji, część katolików przyjęła prawosławie.

1866 r. – po przegranym Powstaniu Styczniowym, rosyjski car rozkazał przerwanie dalszej przebudowy kościoła, a budynek przekształcono w cerkiew.

1903 r. – władze carskie ustanowiły „ukaz tolerancyjny”, mieszkańcy Jałówki rozpoczęli starania o wybudowanie kościoła katolickiego. Początkowo jednak prawosławne kurie nie wyraziły zgody na budowę.

1905 r. – utworzono komitet budowy kościoła oraz uzyskano zgodę na budowę od Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Petersburgu

1906 r. – zatwierdzono projekt kościoła.

1907 r. – uzyskano pozwolenia na budowę i przywrócenie katolickiej parafii.

1910/1911 r. – rozpoczęto budowę kościoła (wbudowany kamień węgielny posiada datę 1910r.)

1915 r. – zakończono budowę kościoła w stylu neogotyckim (początkowo był plan na styl romański).

1919 r. – wyświęcono nowo wybudowany kościół – pw. Św. Antoniego. Wyjazd jednego z mieszkańców Jałówki do Warszawy w celu uzyskania pomocy w odzyskaniu kościoła katolickiego przekształconego po Powstaniu Styczniowym na cerkiew.

1921 r. – przekazano katolikom stary kościół katolicki (z obrazem Matki Boskiej Powstańczej), który za czasów carskich został przemieniony na cerkiew. W 1922 roku świątynia została kościołem pw. Przemienienia Pańskiego i św. Michała.

1922 r. – od tego roku istnieją w Jałówce dwa kościoły katolickie.

1933 r. – od tego roku istnieją w Jałówce dwie parafie – św. Antoniego i pw. Przemienienia Pańskiego.

Lata 30. XX wieku – W Jałówce działają dwa kościoły katolickie, dwie synagogi oraz jedna cerkiew. Przed wojną połowę mieszkańców miejscowości stanowili Żydzi.

1943 r. – zamordowanie przez Hitlerowców księdza urzędującego w kościele w Jałówce. Wraz z nimi rozstało rozstrzelanych ponad 10 mieszkańców Jałówki.

1944 r. – zniszczenie kościoła przez Niemców w czasie II wojny światowej. Hitlerowcy zburzyli wieżę kościoła (która była punktem obserwacyjnym), a świątynia już nigdy nie została odbudowana.

1945 r. – Po II wojnie światowej wiele wiosek należących do parafii św. Antoniego znalazło się poza granicami Polski.

1957 r. – podjęcie decyzji o nie odbudowie ruin kościoła pw. Św. Antoniego.

2000 r. – wybudowanie ołtarza polowego, dzięki któremu odprawiana jest msza święta w dniu św. Antoniego.

• 

• 

• 

• 

Jak początkowo wyglądał kościół św. Antoniego w Jałówce?

Kościół został wybudowany na planie krzyża, miał układ trójnawowy. Początkowo świątynia miała być zbudowana w stylu romańskim, ale ostatecznie wybrano projekt w stylu gotyckim. W kościele można było podziwiać charakterystyczne, żebrowo-krzyżowe sklepienie. W świątyni nie dało się nie zauważyć wysokiej wieży, na szczycie której znajdował się iglicowy dach. Okna posiadały witraże w kształcie rozety, których resztki możemy oglądać po dziś dzień.

• 

• 

Podlasie – Ruiny kościoła św. Antoniego w Jałówce jako atrakcja turystyczna

Po wysadzeniu wieży kościelnej, dach zawalił się, a z kościoła ostały się jedynie filary oraz ściany wraz z oknami. Ruiny otaczają stare drzewa, które tworzą niesamowity klimat.

Ruiny kościoła św. Antoniego wpisano do rejestru zabytków i od lat są jedną z atrakcji turystycznych na Podlasiu. Urządzane są tam różne sesje zdjęciowe.

Należy jednak powstrzymać się przed wchodzeniem do wnętrza ruin – świątynia nie jest zabezpieczona, a przed wejściem znajduje się tabliczka „zakaz wstępu”.

• 

• 

Spodobał Wam się mój wpis? Szukacie kolejnych inspiracji do podróży?

• Zajrzyjcie na mojego Facebook’a i Instagrama, gdzie na bieżąco zamieszczam relacje z podróży.
• Inspiracje do kolejnych wyjazdów znajdziecie w moich innych wpisach, podzielonych na odpowiednie kategorie – Polska, Europa, Afryka lub Azja.
• Różne medyczne zagadnienia, które ułatwią przygotowanie do wyjazdu, a także farmaceutyczne ciekawostki znajdziecie w zakładce “medycyna podróży“.